Ulubiona mgławica Sony w obiektywie Webba

Mgławica Kraba jest jednym z najbardziej spektakularnych obiektów tego typu na północnym niebie. Możemy ją wypatrzyć w zodiakalnym gwiazdozbiorze Byka, widocznym w Polsce od jesieni do wiosny. M1, bo taką nazwę też nosi, znajduje się w odległości ok. 6,5 tys. lat świetlnych od Ziemi i po raz pierwszy została zaobserwowana w 1731 roku. Ludzie najprawdopodobniej widzieli ją jednak już wcześniej – tyle że wówczas wyglądała inaczej: miała postać wybuchu supernowej, który był podziwiany przez chińskich i arabskich astronomów w 1054 roku. To, co możemy dostrzec dziś, jest pozostałością po tamtym wydarzeniu i w zależności od tego, czym patrzymy, wygląda zupełnie inaczej.

Mgławica Kraba. Zdjęcie złożone z danych pozyskanych przez teleskopy Webba i Chandra.

Widoczna tu fotografia M1 to złożenie dwóch obrazów pochodzących z „widzącego” podczerwień teleskopu Jamesa Webba i operującego w zakresie promieni rentgenowskich teleskopu Chandra. Poszczególne części składowe znajdziecie poniżej. Choć fotografie siłą rzeczy znacznie różnią się od siebie, przedstawiają oczywiście ten sam obiekt. To mgławica, w centrum której znajduje się gwiazda neutronowa – supergęsta gwiazda powstała w wyniku wspomnianego wcześniej i obserwowanego przed ok. tysiącem lat wybuchem.

Mgławica Kraba. Zdjęcie złożone z danych pozyskanych przez teleskop Webba.

To pulsar o średnicy ledwie ok. 30 km i masie szacowanej na 1,4 masy Słońca. Ponieważ obraca się z prędkością około 30 razy na sekundę, wiązka promieniowania omiata Ziemię niczym kosmiczna latarnia morska. Co ciekawe, bywa, że obiekt ten zwalnia. Wówczas do jego otoczenia wprowadzane są duże ilości energii, które wpadając w otaczającą mgławicę, tworząc falę uderzeniową, powodując jej rozszerzanie. Obecnie Mgławica Krab rozciąga się na ok. 11 lat świetlnych, dżety z biegunów pulsara wyrzucają zaś promieniowanie rentgenowskie, emitując materię i cząstki antymaterii w kierunku prostopadłym do pierścienia.

Mgławica Kraba. Zdjęcie złożone z danych pozyskanych przez teleskop Chandra.

A dlaczego M1 jest ulubioną mgławicą Sony? Oczywiście dlatego:

Więcej fotografii zrobionych przez Teleskop Jamesa Webba oraz ciekawostek z kosmosu znajdziecie tutaj: 

• Ciekawa gromada kulista

• Fabryka gwiazd

• Pijane protogwiazdy

• Rzadko występujące gwiazdy odnalezione

• Najdalsza czarna dziura

• Kosmiczny skarbiec

• Kolaż galaktyk w podczerwieni

• Gwiazdy jak z karabinu

• Analiza najdalszych galaktyk

• Zielony potwór i ogon kota w kosmosie

• Top 10 fotografii z 2023 roku

Fotografie w materiale:

Promienie X, Chandra: NASA/CXC/SAO

Podczerwień, Webb: NASA/STScI

Obróbka: NASA/CXC/SAO/J. Major