Webb: Kosmiczny skarbiec na nowej fotce

Galaktyki NGC 1559 raczej nie zobaczycie na własne oczy. Raz, że jest to dość słaby pod względem blasku obiekt o wielkości gwiazdowej 10,45 (czyli bardzo niskiej – skala jest tutaj logarytmiczna, pod ciemnym niebem obiekty o magnitudo 6 są na granicy widzialności dla ludzkiego oka, wcale nie tak przecież jasna Gwiazda Polarna ma 1,95, a Syriusz, najjaśniejsza gwiazda na niebie – -1,46), dwa – znajduje się na południowym niebie, w gwiazdozbiorze Sieci. Jeśli więc np. nie wybieracie się do znajomego z Australii, który ma w ogródku dobry teleskop, to rzućcie okiem na fotki poniżej.

Rzeczona galaktyka jest od nas oddalona o 35 mln lat świetlnych i zalicza się do obiektów spiralnych z poprzeczką. Fotografia, którą widzicie poniżej, powstała przez złożenie obrazów z dwóch kamer: z pracującej paśmie średniej podczerwieni MIRI oraz z NIRCam, która operuje w bliskiej podczerwieni. Ta pierwsza wyłapała kosmiczny pył i materię, z której powstają gwiazdy, ta druga zaś – same gwiazdy, nawet te, które są młode i kryją się za wspomnianymi obłokami oraz w blasku pochodzącym z kryjących je zjonizowanych mgławic.

NGC 1559, ESA/Webb, NASA & CSA, A. Leroy, J. Lee and the PHANGS Team

NGC 1559 jest kosmicznym samotnikiem. Nie ma żadnych pobliskich sąsiadów, nie jest też częścią jakiejkolwiek gromady. Na południowym niebie znajduje się co prawda blisko Wielkiego Obłoku Magellana, jednak to tylko złudzenie. W przestrzeni NGC 1559 jest od niego znacznie (by nie powiedzieć „kosmicznie”) oddalona – obłok znajduje się ledwie 163 tys. lat świetlnych od Ziemi, co przy 35 mln lat świetlnych wygląda bardziej jak lokalne podwórko.

Fotografię w rozdzielczości ok. 4K znajdziecie tutaj.

Wcześniej przedstawiona fotografia powstała w ramach programu PHANGS, który zajmuje się śledzeniem procesu formowania się nowych gwiazd i cyklu ich życia, łącząc przy tym siły najwydajniejszych teleskopów różnego typu, jakimi dysponujemy. Informacje zebrane w jego ramach trafiają do bazy, z której może korzystać każdy zainteresowany – nie ma tu żadnej czasowej „ekskluzywności”.

NGC 1559, Judy Schmidt, CC BY 2.0 DEED

NGC 1559 został też już zresztą wcześniej „obfotografowany” przez teleskop Hubble’a i to właśnie z tego obserwatorium pochodzą dane, które posłużyły do stworzenia jednego z lepszych zdjęć omawianej galaktyki. Przedstawia ono głównie pasmo widzialne i większość kolorów na drugiej fotografii odpowiada temu, co zaobserwowałoby ludzkie oko. Rzecz jasna – gdyby było odpowiednio „,mocne”.

Jak wam się nudzi i jesteście spragnieni kosmicznych widoków, to rzućcie okiem również na to:

• Kolaż galaktyk w podczerwieni

• Gwiazdy jak z karabinu

• Analiza najdalszych galaktyk

• Zielony potwór i ogon kota w kosmosie

• Top 10 fotografii z 2023 roku

Fotografia otwierająca: ESA/Webb, NASA & CSA, A. Leroy, J. Lee and the PHANGS Team