Sekrety FNAF-a po polsku. Przewodnik Five Nights at Freddy’s The Ultimate Guide

Ten oficjalny przewodnik właśnie zadebiutował w Polsce i nie przypominam sobie, żebym miała już w ręku tak obszerne FNAF-owe kompendium. Zdawałoby się w związku z tym, że – napisany przecież przez samego ojca serii – rozwieje wszelkie wątpliwości graczy. A mają ich dziesiątki. Kim jest gość dzwoniący do bohatera? Kto dokonał ugryzienia z ’87 i kto był jego ofiarą? Kim jest Golden Freddy, a kim Circus Baby? A czasem… kim w ogóle gramy w różnych odsłonach serii? 

Czasami trudno nie mieć wrażenia, że Scott Cawthon tworzył gry metodą „a potem stało się…”, czyli dokładnie tą samą, jaką podążyli scenarzyści „Riverdale”. I niesamowicie bawi mnie fakt, że nie próbuje nawet niczego prostować. Ba, zamiast cokolwiek tłumaczyć, w The Ultimate Guide zbiera do kupy fanowskie teorie i sprzedaje je graczom. Jest to na pewno świetny pomysł na biznes. Gdyby pozbyć się z kompendium takich rozważań, byłoby znacznie krótsze.

Nie ukrywam jednak, że przyjemnie jest zobaczyć najbardziej znaczące hipotezy w jednym miejscu, bez przekopywania się przez strony FNAF-owej wiki. I tak w pierwszym rozdziale Cawthon jako jedną z przynęt rzuca Mike’a (czy Mike z pierwszej i czwartej części gry to ta sama osoba? Czy to on jest właścicielem „Dziennika przetrwania”? Czy to jednocześnie Michael Afton, a może to tylko zbieżność imion?), w drugim zbiera do kupy informacje dotyczące tożsamości Purple Guya, w trzecim rozprawia o Golden Freddym i animatronikach typu Shadow (w książce przetłumaczonych jako Mgliste).

Książka Five Nights at Freddy's. The Ultimate Guide - okładka polskiej wersji

Takich rozdziałów jest w The Ultimate Guide czternaście. Większość z nich opowiada o kolejnych grach serii – od oryginalnego Five Nights at Freddy’s po Special Delivery z 2019 roku. Anglojęzyczna wersja The Ultimate Guide ukazała się chwilę przed premierą odsłony Security Breach, toteż nic dziwnego, że ostatni duży FNAF nie załapał się do druku. Dziwi jednak brak większego opisu wprawdzie nieudanego, ale głośnego FNAF World; zostaje zaledwie dwukrotnie wspomniany: raz w sekcji z Help Wanted i raz przy okazji antologii „Fazbear Frights”. Sporą część rozdziałów poświęconych grom stanowią rozmaite poradniki – objaśniają interfejs, mówią, jak radzić sobie z różnymi animatronikami w poszczególnych częściach serii, by przeżyć kolejne noce, a także pomagają odkryć rozmaite zakończenia i smaczki. 

Ta część informacyjna naprawdę Cawthonowi wyszła – hojnie dzieli się z czytelnikami rzadko pojawiającymi się w grach grafikami, rozpisuje położenie żądnych krwi robotów na mapach lokacji, w zgrabnych tabelkach opisuje tryby, a każda minigierka otrzymała osobną ramkę. Jest tego od groma. Prawdziwi entuzjaści serii mają oczywiście te informacje w małym paluszku, ale na pewno nie wszystko – sama nie miałam na przykład pojęcia o tzw. Remnancie czy alternatywnych wersjach sypialni z „czwórki”: z wazonem, kroplówką i buteleczką z lekami. Nie mówiąc już o fanowskich teoriach, które od czasu recenzowania niektórych części serii i prowadzenia magazynu o FNAF-ie zdążyłam już pozapominać – teraz brzmią dla mnie jak czarna magia.

Five Nights at Freddy's. The Ultimate Guide

To zresztą jeden z powodów, dla których uważam, że The Ultimate Guide to przede wszystkim gratka dla osób, które na FNAF-ach zjadły już zęby albo przynajmniej trochę w produkcje z tego cyklu pograły. Osoba, która nigdy nie miała do czynienia z grami Cawthona, może wprawdzie wynieść z książki mnóstwo informacji na temat serii, ale kompendium wypchane jest spoilerami i poradami, które nowym graczom mogą zepsuć samodzielne odkrywanie mechanizmów i fabuł.

Myślę też, że dokładnie z tego powodu – bo przyznam, że moje zainteresowanie FNAF-em nigdy nie wyszło poza redaktorski profesjonalizm – mnie w The Ultimate Guide najbardziej zaciekawiły ostatnie rozdziały, te niepoświęcone grom. O trylogii powieści osadzonych w uniwersum („Srebrne oczy”, „Zwyrodniali”, „Czwarty schowek”) wiedziałam już wcześniej, lecz z reguły omijam szerokim łukiem książkowe adaptacje gier; dzięki przewodnikowi odkryłam natomiast wspomnianą serię „Fazbear Frights”. Opisy poszczególnych fabuł (np. Sara, która staje się z dnia na dzień coraz piękniejsza, a może tylko jej się tak wydaje?) przypominają mi młodzieżowe creepypasty pokroju „Gęsiej skórki” i chętnie przyjrzę im się, jeśli wpadną mi w ręce. Z innych ciekawych rzeczy – w The Ultimate Guide znajdują się też przepisy kulinarne, choćby na pizzę w kształcie babeczki Chiki, bezalkoholowego drinka Foxy Cove Cooler czy tort urodzinowy Fazbear Entertainment.

Przewodnik jest przy tym całkiem ładnie wydany, najeżony wszelkiej maści grafikami z gry, powieści i innych dzieł osadzonych w uniwersum Five Nights at Freddy’s – niektóre rozkładówki wyglądają jak wyciągnięte z artbooka. Polska wersja językowa także jest bardzo przyzwoita, choć wielu rzeczy nie tłumaczy (i dobrze, bo Phone Guy byłby kim, Gościem od Telefonu?), a kilka razy sprawiła, że się uśmiechnęłam. Najbardziej rozbawiło mnie chyba przełożenie słowa „withered” na „strupieszałe”, ale także alternatywne wersje imienia Circus Baby (Cyrkóweczka, Cyrkowe Maleństwo) miały w sobie dużo uroku. Gdyby w The Ultimate Guide zawarto Security Breach, byłoby oczywiście pełniej... Jednak z drugiej strony każdy, kto cokolwiek wie o serii, musi zdawać sobie sprawę z tego, że nie będzie to ostatnia gra z uniwersum Cawthona.

Tekst powstał przy współpracy z wydawnictwem Feeria Young.