[Słowo na niedzielę] Notch ? rzecznik praw graczy

Kiedy niedawno pojawiły się informacje o zakusach firmy Uniloc, zarzucającej twórcom Minecrafta – Markusowi Perssonowi vel Notch i firmie Mojang – bezprawne korzystanie z patentu, komentarze internautów były dość jednoznaczne. Zły amerykański system patentowy chce zrobić krzywdę kreatywnemu programiście, którego intencją nawet w najgorszym razie nie jest działanie na czyjąś szkodę. Gracze chętnie solidaryzują się z Notchem, być może nawet utożsamiają, bo jego styl bycia i wyrażane poglądy często rymują się z ich własnymi, jednocześnie stojąc na bakier z pomysłami znienawidzonych, wielkich wydawców.

I być może jednym z powodów sympatii, jaką darzony jest Notch, są "papiery" – wypuszczony niezależnie w wersji alfa w 2009 roku Minecraft jest symbolem wszystkiego, do czego nawołują gracze od dawna. Swoboda i pobudzanie kreatywności grającego udowodniły, że na rynku jest miejsce dla nowatorskich produkcji. Niesamowita grywalność przy prostych środkach wyrazu to podkreślenie tezy, że niezależnie od budżetu i oprawy dobra gra zawsze się obroni. Z kolei powoli dobijający do siódmego miliona wskaźnik sprzedaży wybija z głowy wątpliwości, czy dobry produkt faktycznie może się sprzedać bez cyrografu z rynkowym gigantem.

Nie bez znaczenia jest też sposób, w jaki Minecraft był rozwijany. Nie było głupich embarg, żelaznej kurtyny informacji, zakazu patrzenia na ręce. Od samego początku Notch dawał do zrozumienia – czy to w wywiadach, czy przede wszystkim na swoim blogu – że tworzy z graczami i dla graczy. Miał pomysły na przeróżne usprawnienia, ale jednocześnie konsultował je właśnie na blogu, w tym samym czasie monitorując maile, twittery czy listy dyskusyjne, by poznać oczekiwania społeczności. Jak sam mówił:

Podczas całego procesu prac nad Minecraftem – od wersji alfa do premiery – w oczy rzucała się niespotykana wręcz szczerość i komunikatywność twórcy. Rozgrywka była możliwa od bardzo wczesnych faz produkcji i spodobała się na tyle, że mnóstwo ludzi kupiło Minecrafta na długo przed rynkowym debiutem. W dodatku nie kupowali podstawki z nastawieniem na modne DLC, tylko dostawali towar taki, jaki jest i jaki będzie po aktualizacjach. Ponadto Notch poza upewnianiem się, czy rozwijanie gry idzie dobrym torem, we wpisach na blogu można było znaleźć odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, wyrazy radości z każdego sukcesu, a nawet… prośbę o opinię w sprawie zatrudnienia nowego pracownika. Żadne istotne zmiany nie omijały fanów. Notch przedstawiał nawet szczegółowo swoje plany np. na najbliższy tydzień, nie kryjąc się przed graczami i traktując ich uczciwie. Podkreślał, ile czasu spędzi danego dnia na kodowaniu i kiedy jedzie na urlop, a gdy otrzymał sceptycznego maila od jednego z nieufnych czytelników, lekko wątpiącego w powstanie premierowej wersji Minecrafta, Notch odpisał wprost –  "powstanie bez względu na wszystko, obiecuję".

Bliskość z fanami Notch zaznacza również tyleż ryzykownie, co wyjątkowo dzieląc się szczegółami swojego życia prywatnego. Zdarzało się, że jeden dzień przerwy w pracach nad grą tłumaczył chorobą czy ogólnie złą kondycją. Serię wpisów o Minecrafcie przerwała anegdota ze wspólnego lotu ze znajomymi, pojawiła się również notka z informacją o oświadczynach Notcha… szczególnie znamienny był wpis dotyczący nadchodzącego ślubu autora, zapraszający do skorzystania ze specjalnej promocji – ponieważ Notch się żenił, każdy, kto wówczas kupił Minecrafta, dostawał darmową kopię. Niektórzy mogliby zarzucić szwedzkiemu twórcy nadmierny "ekshibicjonizm", ale niezależnie od poglądów trzeba przyznać, że relacja na linii Notch-gracze jest wyjątkowa. Nawet w kontekście przyszłych produkcji – programistyczne sci-fi 0x10c też będzie powstawać w porozumieniu z graczami. Ze strategiczno-karciankowym Scrolls jest inaczej, więcej materiału musi powstać w „kuchni”, ale za to Notch z typową sobie szczerością reklamuje grę mówiąc, że chcąc nie chcąc będzie to rzecz dla nerdów.

Podkreśleniem chęci kontaktu z fanami  były dwie edycje konwentu MineCon. Pierwsza odbyła się spontanicznie w Waszyngtonie w 2010 roku i trochę na wyrost jest nazywana konwentem – właściwie było to zwykłe spotkanie miłośników Minecrafta z Notchem. Ten zamieścił później na blogu sondę dotyczącą miejsca, w którym miałaby być zorganizowana druga odsłona. Wybrano Las Vegas, gdzie rok później spotkało się ponad 4500 odwiedzających z ponad 20 krajów świata w wieku od niemowlęcego do trzycyfrowego. Dla tych, którzy nie pamiętają – wszystko to zaczęło się od jednego gościa rzeźbiącego grę w Javie.

Byłoby trochę nudno i dziwnie, gdyby cała legenda Notcha i jego renoma miała jedynie minecraftowy rodowód. I owszem, są też "grubsze" kwestie, dużo bardziej istotne i mające związek ze światopoglądem. Pamiętacie pewnie tegoroczną zimę i kontrowersyjny amerykański projekt SOPA (w Europie na jego fali powstał odrzucony ostatecznie ACTA) który miałby ograniczać swobodę twórczą w Internecie. Choć nie wszyscy ten dokument zrozumieli, wielu internautów – a więc i graczy – wyraziło kategoryczny sprzeciw. Nie inaczej było z Notchem i Mojang. Jak wówczas mówił nasz bohater:

Różne firmy różnie podchodziły do SOPA, ale Notch nie zawiódł graczy – był po tej samej stronie barykady. Podzielał też zdanie wielu z nich w innych kontrowersyjnych kwestiach, jak choćby piractwo…

… czy też niezbyt lubiane zabezpieczenia gier Ubisoftu:

Notch wykazuje też wielki dystans do grożących mu dużych firm. Gdy Bethesda oskarżyła go o korzystanie z zastrzeżonej nazwy Scrolls (jako część Elder Scrolls, to był dopiero absurd…) twórca Minecrafta zaproponował, by sprawy nie przesądzać na wokandzie, tylko ustawić mecz w Quake III Arena. Do procesów na szczęście nie doszło, nie dojdzie też zapewne po pozwie trolli patentowych z Uniloc, o których wspominałem na początku. Notch znów podszedł z uśmiechem do sprawy:

Wprawdzie potem stwierdził bardziej radykalnie, że wyda mnóstwo pieniędzy, by Uniloc nie powąchał ani centa, ale fakt faktem – tu głos Dona LaFontaine – w świecie, gdzie rzesze graczy krytykują duże firmy, jest jeden człowiek, któremu zaufały miliony. Brzmi kretyńsko i sztampowo, wiem, ale i tak się nie macie co śmiać, bo to szczera prawda.

A poza tym to typ człowieka, z którym chętnie wyszłoby się na napój z szyszek chmielowych. Poza tym że stworzył świetną grę, często poleci też inne tytuły, wyrazi opinię o filmach czy powie, jak podoba mu się ten czy inny sport. I ten drobny szczegół doskonale ozdabia całokształt osobowości i działań Notcha, w których wielu graczy może się przejrzeć jak w lustrze. Trudno więc się dziwić, że prawdziwy rzecznik praw graczy rozgościł się na dobre w notowaniach Kotaku, przedstawiających najbardziej wpływowych ludzi branży.