[Po mojemu] Critical//Path ? pomnik, elementarz, inspiracja

W opozycji do krytykowanego w tym roku E3 zazwyczaj stawia się Game Developers Conference – spotkanie dla twórców, którzy odseparowani od huku i reflektorów mogą w spokoju i własnymi słowami podzielić się tym, co ich szczególnie doświadczyło w branży gier. Spotkanie dla graczy – i częściowo dla mediów – niedostępne, nieprzenikalne dla niewtajemniczonych. I tak zapewne powinno zostać, bo ten swego rodzaju kreatywny rezerwat może wzrastać tylko wtedy, kiedy mu się na to pozwoli.

Critical//Path Project – zbiór krótkich nagrań z wypowiedziami wielu znanych twórców, który poznacie klikając na nazwę w tym tekście – w pewnym stopniu skraca ten dystans. Mamy wybór ponad stu krótkich wypowiedzi osób, które zna chyba każdy, kto zagląda trochę dalej, niż napisy końcowe. Można powiedzieć, że ukazano cały personalny przekrój branży – mężczyzn i kobiety, weteranów i młodych gniewnych, pracowników wydawniczych gigantów i niezależnych maniaków. Wszyscy mówią o… grach. Zanim jednak mnie nazwiecie Kapitanem Obwiusem, dokończę myśl – nie chodzi mi o płyty w pudełkach na półkach, tylko o znakomitą mozaikę urwanych myśli o tworzeniu gier, ich odbiorze, psychice gracza czy małych koncepcjach, sprawdzających się, mimo że możemy ich nawet nie zauważyć. John Carmack w jednym ze wspomnianych nagrań mówił, że artystę poznajemy po skali jego wyobraźni – widząc potwora nie pomyśli sobie "o, wielki zły prosiak", tylko przyjrzy się każdej bliźnie i zmarszczce, które składają się na straszny obraz. Rozbije instynkt i intuicje na proste składniki.

I taka jest zasada całego Critical//Path. Patrząc surowo i wnikliwie – to po prostu zbiór różnych koncepcji, faktów, pomysłów, niekiedy truizmów, który przeglądamy według własnego widzimisie. Szerzej jednak można to potraktować jako pomnik obecnego stanu gier, tego czym były (tu ciekawe wypowiedzi Nolana Bushnella), czym są i czym mogą się stać.  I uwierzcie mi – oglądając kolejne nagrania spisywałem co ciekawsze tezy stawiane przez przepytywanych idoli branży, by w miarę przekrojowo wam to zareklamować, ale okazało się, że kiedy nie przesłuchałem nawet połowy, już zabazgrałem całą kartkę ciekawostkami… czy najciekawszy jest Sid Meier mówiący o tym, że wszyscy jesteśmy casualami, czy też Raph Koster stawiający tezę kółka i krzyżyka jako podstawy świadomości rozgrywki? Warren Spector nawołujący do spojrzenia poza pojęcie frajdy czy Jason Rohrer studzący gorące pragnienie fotorealizmu? Każda wypowiedź jest warta przesłuchania, nawet jeśli zdarzają się zbyt rozmyte pojęcia czy rzadkie i okazyjne banały. Ważna jest też bardzo prosta forma – widzimy osobę na czarnym tle i nic więcej, przekaz w czystej formie, niezakłócany całym bałaganem znanym z dev diaries i bardziej przemawiający niż chwalony przeze mnie niegdyś Tim Schafer na Kickstarterze. Schafer, swoją drogą, też swoje trzy grosze do Critical//Path dorzucił.

Ciekawe jest też to, że tworzenie gier – czyli rzecz w ogromnym zakresie oparta na myśleniu ścisłym i logicznym – jest bogata w pojęcia abstrakcyjne. W dodatku twórcy tłumaczą je krótko i zrozumiale tak, że sami sobie dziwimy się, nie mogąc przez długie lata nazwać i opisać tego, co nas ujmuje w grach. Critical//Path - poza podkreśleniem powyższego – jest też dobrą metodą, by pokazać laikom, czym są dzisiejsze gry. Naprawdę, jeśli spotkacie na drodze sceptyka, po prostu mu powiedzcie "kochanie/mamo/proszę pana/człowieku/Azor – daj mi godzinę lub dwie, a wiele się dowiesz". Medium gier bowiem dojrzewa i sami się o tym przekonujemy dzięki Critical//Path – nie tylko dlatego, że wszyscy tam pięknie mówią, ale głównie z uwagi na fakt, że wiele z tych prawd dostrzegamy sami, odróżniając wypowiedzi na czarnym tle od megaton marketingowego bełkotu.