[BLOGI] Piractwo przez wieki

###
Nielubiani, często znienawidzeni, rzadziej podziwiani. Ścigani, wyklęci przez prawo i Kościół. Piraci. Przyznam bez przeciągania pod kilem, że piractwo to jedno z ciekawszych zagadnień historycznych, szczególnie, że dotyczy wielu okresów historii, niesie ze sobą nutę przygody i dodatkowo rzeczywiście pokazuje jednostki, które swymi czynami zapisały się w historii. W tym wpisie spróbuję opisać możliwie najszerzej bogaty świat piratów. Bogaty nie tylko w złoto i przygody ale przede wszystkim w opowieści i interesujące fakty.

Zacznijmy od małego słowniczka pojęć, które ułatwią poruszanie się po chwiejnym pokładzie tematu piractwa.

Nutka na początek
Jaki obraz pirata jest prawdziwy? Popkultura tworzy pewne obrazy z których najlepiej pamiętanymi są pirat z drewnianą nogą, opaską na oko i papugą oraz wiecznie wstawiony rumem Jack Sparrow - postać świetnie napisana i zagrana ale beznadziejny pirat. Trzeba jednak pamiętać, że piractwo to proceder trwający już od starożytności i również obecny w naszych czasach - wodne szlaki południowej Azji i wybrzeża Afryki wciąż są niebezpieczne dla przepływających.

Pierwsi piraci grasowali już 1,5 tysiąca lat p.n.e. napadając na wyspy Morza Śródziemnego, a nawet na deltę Nilu. Pamiętacie nieporadnych piratów jakich solidnie obijali za każdym razem Asterix i Obelix? Na przełomie 75/74 roku p.n.e. w pirackiej niewoli był sam Juliusz Cezar. Nie wyrzucili go za burtę skuszeni okupem, a po otrzymaniu go w wysokości fortuny - 50 talentów, zwolnili. Cezar wrócił do siebie, zebrał wojsko, piratów rozbił i wyciął w pień. Piratami byli oczywiście także Wikingowie pustoszący wybrzeża Europy w pierwszym tysiącleciu naszej ery. Łączyli oni w sobie to co duża część piratów, działalność rozbójniczą z odkrywaniem nowych lądów, docierając na Grenlandię i prawdopodobnie na kontynent amerykański. Korsarzem-odkrywcą był Sir Francis Drake, ulubieniec Elżbiety I.

Przekrój społeczny piratów był bardzo szeroki, od ludzi którzy wywodzili się z tzw. społecznych nizin i piractwo było drogą do bogactwa, aż do ludzi zamożnych, którzy z różnych przyczyn weszli na drogę morskich rabunków.

1. Flagi
Za klasyczną piracką flagę uznaje się wersję Jolly Rogera z czaszką i skrzyżowanymi piszczelami, na czarnym tle używaną przez Edwarda Englanda. Jednak określenie to stosuje się do wszystkich pirackich flag, a pochodzi albo od francuskiego określenia na "wesoły czerwony" (pierwsze flagi były w kolorze krwi) lub odniesień do Diabła ('Ol' Roger') ewentualnie określenia włóczęgi - roger. Celem wzoru flagi było zastraszenie przeciwnika i danie jasnego sygnału: poddajcie się lub zginiecie. Poza tym wyróżniała ona każdego z pirackich kapitanów, choć tradycyjnie podnoszono banderę piracką dopiero w momencie ataku. Częstymi elementami pirackich bander były czaszki, szkielety, broń taka jak sztylety, szable czy włócznie, postać diabła lub pirata, krwawe serca, klepsydry. Każdy z nich miał swój przekaz, najczęściej skierowany do załóg atakowanych okrętów.

Przykłady pirackich flag. Od lewej, górny rząd, flagi: Emanuela Wynn'a, Thomasa Tew
środkowy rząd: Bartholomew "Black Bart" Roberts, Henry "Long Ben" Avery
dolny rząd: Edward "Czarnobrody" Teach, John "Calico Jack" Rackham

Na brytyjskich i polskich okrętach podwodnych podczas II Wojny Światowej pirackie bandery oznaczały odniesione zwycięstwa i były wywieszane przy powrocie do portu. Robi się to także od czasów "Pustynnej Burzy" na okrętach, które wystrzeliły rakiety w kierunku lądu.

2. Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle?
W historii piractwa znane są przypadki kobiet-kapitanów. Mimo iż wśród żeglarzy panował przesąd, że kobieta na statku przynosi pecha, świat piratów zawsze cechował się większą wolnością niż tak zwana reszta świata. Najsłynniejsze z kobiet trudniących się piractwem to Anne Bonny i Mary Read. Ich kariera zaczęła się i skończyła bardzo podobnie. By zbytnio się nie rozpisywać, nastoletnia Anne uciekła do portu Nassau gdzie po jakimś czasie poznała Jacka "Calico Jack" Rackhama i zostali kochankami. Mary służyła jako marynarz w męskim przebraniu (od małego matka ją uczyła jak udawać mężczyznę by Mary mogła zarabiać, była też w wojsku), a gdy jej statek został napadnięty przez Calico Jacka, ujawniła tożsamość i dołączyła do piratów. Szczęście nie opuszczało załogi Jacka Rackhama aż do 1720 gdy jego slup [jednomasztowy, mały statek] został zaatakowany przez patrolowy slup władz Jamajki. Wszyscy mężczyźni - 9 - byli pijani po świętowaniu dobrych łupów i obroną dowodziły obie kobiety - Anne i Mary. Udało się nawet uciekać przez kilka godzin ale ponieważ męska załoga nie wytrzeźwiała, zostali pojmani i wsadzeni do więzienia. Jack Rackham wraz z mężczyznami został powieszony za piractwo. Kobiety jednak się uratowały, bo obie były w ciąży. Mary miała powiedzieć: "Co do powieszenia to niewielki problem. Bo gdyby nie to, każdy tchórz mógłby zostać piratem", zmarła w więzieniu, zaś Anne wyszła za kaucją i dalsze jej losy są nieznane.

Najpotężniejszą kobietą-piratem była Chinka, Ching Shih. Porwana przez pirata Zheng Yi w 1801 z burdelu w którym pracowała, została jego żoną i wspólnie dowodzili flotą jaka trzęsła morzami południowymi. W 1807 Zheng zginął na morzu podczas tajfunu, a dowództwo nad piratami objęła Ching Shih. Jej flota znana jako "flota czerwonej flagi" liczyła około 17 000 ludzi i 1500 statków i całkowicie kontrolowała morza na południu Chin. W 1808 zniszczyła wysłane przeciwko niej statki cesarskiej marynarki, a piraci Ching byli zwalczani zarówno przez dwór w Pekinie jak i Brytyjczyków i Portugalczyków. Za pomocą żelaznej dyscypliny Ching utrzymywała swoją władzę i nie wiadomo jak by się to wszystko nie skończyło gdyby nie skorzystała z oferowanej amnestii w 1810, której warunkiem był jakikolwiek brak kary dla niej i dla jej ludzi. Otworzyła kasyno i burdel w Kantonie gdzie dożyła późnej starości.